سولفوریک اسید (H2SO4)
سولفوریک اسید
- سولفوریک اسید (H۲SO۴) که در قدیم با نام «جوهر گوگرد» شناخته می‌شده است، یک اسید معدنی با خاصیت خورندگی بر روی فلز, بافت های زنده و حتی سنگ می باشد که به صورت مایع رقیق و بی رنگ و کاملا محلول در آب است. سولفوریک اسید با چگالی ۱.۸و PH کمتر از ۱ خاصیت خورندگی بالایی دارد. در بسیاری از فرآورده‌ها و فرایندهای صنایع شیمیایی، از سولفوریک اسید به عنوان کاتالیزور، ماده فعال، تنظیم‌کننده pH و محلول‌کننده استفاده میشود.
کاربردها
این مادۀ بی‌رنگ، بی بو و با گرانروی بالا در مقداری زیادی در جهان تولید میشود که آن را به عنوان پرکاربردترین اسید در میان مواد شیمیایی می‌دانند و سرانۀ تولید آن تأثیر زیادی در شاخص تعیین پیشرفت کشور دارد. تولید کود شیمیایی تقریباً ۶۰% مصرف این ماده را داراست. از سولفوریک اسید در مصارف استخراج و جداسازی مواد معدنی، شوینده، پلایش نفت، تصفیه آب و در صنعت باتری سازی استفاده می شود.
ریسک نگه داری
- سوختگی با اسید سولفوریک بسیار جدی تر از سوختگی با دیگر اسید هاست. واکنش اسید سولفوریک با آب بسیار گرمازا بوده و این ماده به راحتی در آن حل میشود. اضافه شدن ذرات آب به اسید غلیظ باعث پخش شدن ذرات ائروسل اسید در هوا و یا انفجار میشود.
- چنان چه اسید سولفوریک در ظروف یا مخازن مناسب به همراه اتصالات سازگار ذخیره نشود، عمل خورندگی روی می‌دهد. و امکان سوراخ شدن یا شکستگی ظرف و مخزن نگهدارنده اسید فراهم میشود.
- این ماده با فلزات نیز واکنش می‌دهد و هر چه دمای آن بالاتر رود مقدار این واکنش بیشتر میشود، ولی روی جیوه و سرب تأثیری ندارد.
- اسید سولفوریک بسیار واکنش‌پذیر و خورنده بوده و در آب و الکل اتیلیک محلول است. واکنش قوی آن ممکن است مواد آلی (کاغذ سبک یا سایر مواد قابل احتراق) را در صورت مخلوط شدن با یکدیگر مشتعل کند.
- جهت نگه داری سولفوریک اسید میتوان از مخازن مستر تانک پلاستونیک استفاده نمود چرا که این مخازن برای نگهداری این اسید طراحی و تولید میشوند و از مقاومت کافی در برابر فشار ناشی از چگالی بالا و خورندگی برخوردار می باشد.
روش نگه داری در مخازن پلاستونیک
- نگه داری ماده بسیار خورنده سولفوریک اسید و بخارات سمی ناشی از آن، نیازمند سیستم به خصوصی است که با تولید مخازن محکم و مقاوم به خوردگی، این مشکلات حل میگردد.
- نصب مخزن باید بر روی بتن با سطح نرم و صاف، آسفالت و یا فولاد یکنواخت باشد . هیچ گونه طناب، کمربند و یا وسیله ای برای ثابت کردن به دور مخزن نباید استفاده شود و همینطور از اتصال نردبان و لوله ها به مخزن جلوگیری شود .
- از آنجایی که این ماده به شدت خورنده است استفاده از مخزن ثانویه پیشنهاد می گردد.
- دمای حمل و نقل و نگهداری طبق استاندارد نباید از ۳۷ درجه سانتیگراد تجاوز کند.
- این اسید باید در ظروف مخصوص و در مکان خشک و خنک،دارای تهویه مناسب و دور از منابع حرارت نگهداری شود.
- لوله و اتصالات باید مقاومت متناسب با کاربری مد نظر شما داشته باشد. جنس اتصالات بکار رفته در مخازن برای نگه داری این ماده: پلی اتیلن، پلی وینیل کلراید و یا تفلن می تواند باشد. همچنین گسکتهایی از جنس اتیلن پروپیلن دین مونومر یا وایتون برای آب بندی پیشنهاد می گردند.